Kennisbron

Van Dale (online 2017) definieert kennisbron als: bron waaruit je kennis kunt putten, waaraan je gegevens kunt ontlenen.
→ Wij gebruiken het woordje bron in de betekenis die Van Dale aan kennisbron geeft. Voor kennisbron gebruiken we de definitie die de filosofie er aan geeft.

Onze definitie: Een kennisbron is de plaats van oorsprong of herkomst van wetenschappelijke kennis.

Natuur of verstand als kennisbron
Kennis verwerven we via het vormen van oordelen en conform met de kennisleer van Kant onderscheiden we twee bronnen van kennis. Als de oordelen gevormd worden a posteriori, is de natuur de kennisbron en als ze gevormd worden a priori, is het verstand de kennisbron.

Natuur als kennisbron
Kennis met de natuur als bron wordt in de filosofie empirische kennis of ervaringskennis genoemd, namelijk kennis die we verwerven door oordelen te vormen over wat we ervaren. Deze kennis is het gevolg van waarnemingen, gevoelens of ‘denkacties over ervaringen of wat we kunnen ervaren’. Dit zijn per definitie oordelen a posteriori, namelijk oordelen die volgen op de ervaring.

Verstand als kennisbron
Kennis met het verstand als bron verwerven we door oordelen te vormen waarvoor we geen ervaringskennis nodig hebben. Dit zijn oordelen die binnen ons universum geldig zijn maar dit ook erbuiten blijven. Omdat deze oordelen voorafgaan aan de ervaring noemde Kant ze oordelen a priori. Wiskunde, logica en waarschijnlijkheidsleer zijn wetenschappen met het verstand als kennisbron. Voor meer info zie het artikel Wiskunde is enige synthetische kennis a priori.

In onderstaand diagram wordt de onderverdeling van oordelen cf Kant in de uiterst rechtse kolom getoond. In de kolom ervoor wordt de meer toegepaste onderverdeling in beschrijvende en verklarende oordelen getoond. Beschrijvende oordelen beperken zich to uitspraken over datgene wat we kunnen ervaren. Verklarende oordelen zijn uitspraken die het gevolg zijn van rationele overwegingen.

Oordelen zijn uitspraken over objecten

  1. (De in deze kolom gebruikte benamingen zijn afkomstig van E. Kant)
    Onderverdeling naar inhoud: analytisch = kennis ligt besloten in het object
            synthetisch = uitbreiding van bestaande kennis
    Onderverdeling naar bron: a priori = verstand als bron
            a posteriori = de natuur als bron
  2. Terwijl een beschrijvend oordeel een uitspraak is over hoe de natuur (of de werkelijkheid) aan ons verschijnt, is een verklarend oordeel een uitspraak over al wat we niet kunnen waarnemen. Dit is ofwel een uitspraak over de oorzaak van natuurverschijnselen, ofwel een uitspraak over abstracte objecten zoals in de wiskunde en logica.
  3. Een analytisch oordeel is altijd a priori. Immers als de uitspraak over een object reeds besloten ligt in de bestaande kennis erover, moeten we geen beroep doen op de ervaring om tot zo’n uitspraak te komen. Bv:
    - De soort ‘kat’ behoort tot het hogere genus ‘dier’ zodat de uitspraak ‘is een dier’ reeds besloten ligt in het object kat.
    - In de reeks van getallen volgt 7 op 5 zodat de uitspraak ‘> 5’ reeds besloten ligt in het object 7.
  4. Een beschrijvend oordeel is altijd synthetisch (uitbreidend) en a posteriori. Bv het oordeel ‘deze kat is zwart’ kan niet uit het begrip kat worden afgeleid, maar kan slechts door waarneming worden vastgesteld.
    Referentie: http://nl.wikipedia.org/wiki/Analytisch_oordeel enkele voorbeelden zijn hieruit overgenomen

Gekoppelde stellingen

Er zijn nog geen gekoppelde stellingen

Gekoppelde artikels

Er zijn nog geen gekoppelde artikels

Er is nog geen overleg

Plaats een reactie


* Velden verplicht
Registreer nu of meld u aan zodat u niet telkens uw voornaam, naam en email hoeft op te geven