Van Dale (online 2019) definieert kennis als (3e betekenis): het weten van, de bekendheid met een gebeurtenis, omstandigheid enz.

Onze definitie: Wij volgen de definitie van Van Dale met als verduidelijking dat we een onderscheid maken tussen individuele en algemene kennis.
Deze twee soorten kennis bespreken we hieronder in detail.

Kennis, in de betekenis van individuele kennis, is de informatie opgeslagen in de hersenen van een individu. Deze informatie wordt deels bekomen door autonome acties van het primair verstand en deels door het vormen van oordelen via het gewoon verstand. Vermits oordelen worden gevormd op basis van reeds verworven kennis, is de ontwikkeling van kennis een onafgebroken proces, waarvan de bestaande ‘toestand van kennisontwikkeling’ een belangrijk deel uitmaakt.

Primair en gewoon verstand

1. Alle diersoorten met hersenen beschikken over een primair verstand, waarmee zij hun verlangens en omgeving leren kennen, twee noodzakelijke ervaringen om hun primaire behoeften te kunnen vervullen.
2. De blauwe achtergrondkleur, die op een bewuste ervaring wijst, geldt enkel voor hogere zoogdieren en de mens.
3. Het (gewoon) verstand maakt gebruik van opgeslagen kennis bv om oordelen te vormen. Over dit verstand beschikken, betekent niet dat de denkacties bewust worden ervaren. Ook hier geldt dat enkel de hogere zoogdieren en de mens bewuste ervaringen kunnen beleven.
4. Denkacties van het rationeel deel van ons verstand zijn bv herinneringen oproepen, deze van het emotioneel deel zijn bv het interpreteren van gevoelens als aangenaam of onaangenaam.
5. Kennis verwerven we door het vormen van oordelen. Zie het begrip oordelen voor meer info.

In algemene zin is kennis de informatie die op drie niveaus beschikbaar is: op universeel niveau, op niveau van een groep waarvan men deel uitmaak en beperkt tot het individuele niveau. Deze kennis kunnen we onderverdelen in twee soorten, naargelang het standpunt dat we als waarnemer innemen. Rationele kennis verwerven we als objectieve waarnemer en emotionele kennis als subjectieve waarnemer.

Soorten kennis

Rationele kennis

Via ons primair verstand, vormen we beelden van wat we waarnemen. De kennis, die we op basis van zo’n beelden met de rede vergaren, noemen we rationele kennis omdat ze beperkt blijft tot wat we als buitenstaander over de wereld rondom ons kunnen leren kennen.

Rationele kennis vergaren we door rationele oordelen te vormen. Sedert Kant maken we een onderscheid tussen analytische en synthetische oordelen wat de inhoud betreft, en tussen oordelen a priori en a posteriori wat de kennisbron (vorm) betreft. Een rationeel oordeel, zoals hier gedefinieerd, is een oordeel waarmee we wetenschappelijke kennis vergaren en kan dus per definitie geen invloed hebben op ons eigen of op andermans gedrag.

Emotionele kennis

Met de rede kunnen we wat we rondom ons waarnemen ook in verband brengen met wat we zelf beleven (gevoelens, gedachten over vroegere belevingen). De kennis die we op basis van deze beelden vormen, noemen we emotionele kennis.

Een kenmerk van emotionele kennis is dat ze, in tegenstelling tot rationele kennis, invloed heeft op ons eigen en op andermans belevingen en gedrag. Emotionele kennis kunnen we verder onderverdelen in ethische (morele) en esthetische kennis.

Soorten oordelen volgens E. Kant

Tenslotte vermelden we nog de onderverdeling in soorten kennisverwerving of soorten oordelen cf Kant. Buiten het gebruik van zijn terminologie is onderstaand diagram niet conform met de kennisleer van Kant. Immers sedert Darwins' evolutieleer is het bewijs waarmee Kant aantoonde dat synthetische oordelen a priori ook in de natuurwetenschap bestaan, niet langer geldig, zie https://www.sociaalzoogdiermens.be/nl/begrippen/oordeel.htm voor meer info.

Soorten kennisverwerving cf Kant

1. We maken onderscheid tussen kennis die algemeen geldig is voor zowel fictieve als reële objecten en kennis waarvan de geldigheid beperkt blijft tot de werkelijkheid, namelijk tot alles waarvan we weten dat het werkelijk bestaat.
2. De werkelijkheid omvat enerzijds de fysieke of natuurlijke wereld en anderzijds de metafysische of bovennatuurlijke wereld, voor zover het bovennatuurlijke bestaat. Uit de evolutieleer volgt dat ons kenvermogen ontwikkeld is via de ervaringen van onze voorgangers, zodat onze kennis nooit verder kan reiken dan de natuurlijke wereld, waarin we ons tijdens ons leven bevinden.
3. Kennis verwerven we door het vormen van oordelen. Kant verdeelde de soorten oordelen onder naar hun vorm (°) en inhoud. Naargelang hun vorm onderscheidde hij: a priori (verstand als bron) en a posteriori oordelen (natuur als bron), en naargelang hun inhoud: analytische (louter verklarend) en synthetische oordelen (verklarend en uitbreidend).
   (°) Vermits de term vorm niet duidelijk maakt dat het over de herkomst van de oordelen gaat, verkiezen wij de term kennisbron.
4. Kant stelde dat we de werkelijkheid niet kunnen leren kennen zoals ze is (das Ding an sich) maar enkel zoals ze aan ons verschijnt. Wat betekent dat we enkel in de wiskunde exacte synthetische kennis kunnen verwerven.